Türkiye, dünya genelinde kayısı üretiminde önemli bir yere sahipken, Doğu Anadolu Bölgesi'nde yer alan Aşkale ilçesi, sofralık kayısı üretiminde öne çıkan başlıca merkezlerden biridir. Ancak bu yıl yaşanan olumsuz hava koşulları ve diğer etkenler, üreticileri derinden etkiledi. Yapılan son değerlendirmelere göre, Aşkale'de kayısı üretiminde yaşanan zarar yüzde 30’a ulaştı. Bu durum, hem bölge ekonomisini hem de çiftçilerin gelir durumunu olumsuz yönde etkiliyor.
Aşkale kayısısı, özellikle lezzeti ve kalitesiyle tanınarak yurtiçinde ve yurtdışında tercih edilen bir meyve türü olmuştur. Ancak son dönemlerde iklim değişikliği, don olayları ve tarım politikalarındaki dalgalanmalar, bu değerli meyvenin üretimini ciddi anlamda tehdit etmeye başladı. 2023 yılı itibarıyla Aşkale'de meydana gelen zararın aşağı yukarı yüzde 30 seviyelerine ulaşması, üreticileri kara kara düşündürüyor.
Kayısı üreticileri, olumsuz hava koşullarının yanı sıra toprak verimliliği, sulama sistemlerinin yetersizliği ve tarımsal desteklerin düşüklüğünden de şikayet ediyor. "Geçtiğimiz yıllara göre bu yıl kayısıda ciddi bir verim kaybı yaşadık. Don olayları ile birlikte oluşan ilk bahar aylarında kayısı çiçekleri tamamen zarar gördü," diyen bir kayısı üreticisi, çiftçilerin zor bir süreçten geçtiğini ifade etti.
Bu durum karşısında çiftçiler, çözüm arayışına girdi. Aşkale Ziraat Odası Başkanlığı, çiftçilerin zararını en aza indirmek amacıyla çeşitli eğitim programları ve seminerler düzenleyerek, modern tarım teknikleri hakkında bilgi veriyor. Ziraat mühendisleri, "Bu tür felaketlere karşı dayanıklı kayısı ağaçlarının tercih edilmesi gerekiyor. Ayrıca, iklim değişikliğine uyum sağlamak için sulama yöntemlerinin ciddi şekilde gözden geçirilmesi şart," şeklinde açıklamalarda bulunuyor.
Ayrıca, Aşkale'deki üreticiler, yerel hükümet ve tarım bakanlığıyla iş birliği yaparak, destekleme projeleri ve kredi olanakları konusunda daha fazla yardım talep ediyor. "Özelleştirilen tarım destek programlarının, özellikle küçük ve orta ölçekli çiftçilere ulaşacak şekilde yeniden yapılandırılması gerektiğini düşünüyoruz," diyen bir diğer üretici, mevcut sistemin adil bir şekilde uygulanmasını beklediklerini belirtiyor.
Üreticilerin yaşadığı bu sıkıntılara rağmen, Aşkale kayısısının kalitesi ve marka değeri, potansiyelini koruyor. Daha fazla üst düzey tarımsal destekle, bu değerli meyvenin yeniden eski günlerine dönmesi ve bölge ekonomisine katkı sağlaması bekleniyor. Tüm bu gelişmeler ise bölgenin tarım politikaları ve çiftçilerin yaşadığı zorlukların üstesinden gelinip gelinemeyeceğine bağlı.
Aşkale'deki kayısı üretiminde yaşanan kayıplar, sadece yerel ekonomiyi değil, Türkiye'nin tarım sektörü üzerindeki genel durumu da sorgulatıyor. Hükümetin ve yerel yönetimlerin acil çözüm bulması gereken bu sorunlar, önümüzdeki yıllarda Türkiye'nin kayısı üretiminin geleceği üzerinde belirleyici rol oynayacağa benziyor. Üreticilerin gelir kaybını minimize etmek ve sürdürülebilir bir üretim modeli oluşturmak adına atılacak adımlar büyük bir önem taşımaktadır.
Bütün bunlar göz önünde bulundurulduğunda, Aşkale'de kayısı üretimine dair yaşanan sıkıntıların giderilmesi için hem üreticilerin hem de devletin ortaklaşa hareket etmesi gerekmektedir. Kayısının yerel ve uluslararası pazarlardaki değerinin artırılması ancak böylece mümkün olacaktır. Sonuç olarak, Aşkale kayısı üretimi, hem yerel halk için hem de ulusal tarım politikaları için büyük bir fırsat sunmaktadır. Kayısı üreticilerinin yanında yer almak ve onların sorunlarını duyurmak, bu bereketli toprağın geleceği için elzemdir.